Μας ξάφνιαζαν, τα σχήματα, τα χρώματα, οι χορδές, οι λεπτομέρειες, οι λαβύρινθοι της απρόβλεπτης και ανάγλυφης ύλης.

Δονήσεις τα δευτερόλεπτα μας στροβίλιζαν στους τυφώνες του χρόνου, στα παιχνιδίσματα του ελάχιστου με το ατέρμονο.

Μας εξακόντιζαν στην ενότητα, που κατέκλυζε το σύμπαν, εκεί που δεν υπήρχε φθορά και σήψη, αλλά όλα ήταν αισθησιασμός και αινίγματα του Ενός.

Ο νους παρεμβολή στην εκθαμβωτική αρμονία, σπασμένη διόπτρα με τα δικά της αυθαίρετα στίγματα, έτσι πλανεμένος, ώστε να μαυρίζει την ομορφιά με φόβο, το πρωτόπλαστο με ανασφάλεια, με έπαρση τη βεβαιότητα και με δόγμα την απόδειξη.

Όμως ήμασταν παιδιά και ακόμα και ο λογισμός δεν ήταν παρά ένας νεογέννητος αλήτης, εκστασιασμένος με τη μαγεία και τον έρωτα της δημιουργίας.

Ήμασταν παιδιά γιατί δεν αμφιβάλαμε ούτε μια στιγμή για το θαύμα, τόσο που δεν υπήρχε για μας θάνατος.

Στράτος Παπάνης

ΔΩΡΕΑΝ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ (χωρίς βεβαίωση ή με δίδακτρα για απόκτηση βέβαιωσης) ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ και ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ στην Ψυχολογία, τη Συμβουλευτική και τις Νέες Τεχνολογίες.

Το Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών “Ήρων” και η πρώτη Κοινότητα Μάθησης στο Viber “Ψυχολογία Συμβουλευτική και Εκπαίδευση” σας προσκαλούν να παρακολουθήσετε τις ΔΩΡΕΑΝ (χωρίς βεβαίωση) Διαλέξεις Ψυχολογίας, που θα διεξαχθούν κατά τη διάρκεια του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου μέσω τρίωρων βιντεοσκοπημένων streaming μαθημάτων και ασύγχρονης εκπαίδευσης στο Viber.

Χαρακτηριστικά προγράμματος

Μικτή διδασκαλία

Συνολικές ώρες διδασκαλίας 200: 81 ώρες μέσω βιντεοσκοπημένων streaming μαθημάτων και 119 ώρες μέσω ασύγχρονης διδασκαλίας στο Viber

* Δωρεάν ΧΩΡΙΣ βεβαίωση ή με τα ΔΙΔΑΚΤΡΑ που αναγράφονται ανά σεμινάριο, εάν επιθυμείτε βεβαίωση.

Παρακαλούμε επιλέξτε στη φόρμα εγγραφής.

Α. Τρίωρες βιντεοσκοπημένες διαλέξεις (streaming) στις εξής θεματικές:

1. Κλινική Ψυχολογία

2. Θεωρίες Προσωπικότητας και θετική ψυχολογία

3. Ειδική Αγωγή και Μαθησιακές Δυσκολίες

4. Κοινωνική Ψυχολογία

5. Οικογενειακή θεραπεία και Διαπροσωπικές Σχέσεις

6. Στοιχεία Προπονητικής Ζωής

7. Ειδικός ψηφιακής διαφήμισης (Digital Marketing Advertiser)

Β. Υλικό ψηφιακών σημειώσεων, που θα αναρτάται στην Κοινότητα Μάθησης ‘Ψυχολογία, Συμβουλευτική, Εκπαίδευση στο Viber.

Δηλώστε συμμετοχή στη δράση εδώ:

https://forms.gle/8h7PvK8SPJTYTFtA8

Εγγραφείτε στην Κοινότητα Μάθησης του Viber, στην οποία θα διεξαχθεί το ασύγχρονο σκέλος των μαθημάτων:

https://www.google.com/url?q=https://invite.viber.com/?g2%3DAQBZxKC0rXy1lEte%252FtwsPypz8pcw4CDDc%252FBQRAIzswzLSv0I%252BHIb4ay59W%252Bc1NR8&sa=D&source=editors&ust=1626278388793000&usg=AFQjCNECA7CACpxHwH3-6mZ50ozOlbI_kg

φωτό από https://www.collegebasics.com/

  Στέκομαι εκεί στη μέση του δωματίου και περιμένω το επόμενο χτύπημα. Τραχιά λόγια, αδιάντροπες χειρονομίες, πλήρης έκπτωση σεβασμού και αξιοπρέπειας. Η ψυχή μου γέμισε μώλωπες. Απομονώνομαι και στρέφω τον εσωτερικό μου μεγεθυντικό φακό πάνω μου.

  «Εσύ φταις», φωνάζω. Την είχες δει την αγάπη, την είχες αναγνωρίσει. Είχες ακούσει από εκείνη να του λέει «σ' αγαπώ» κι εκείνον να της αποκρίνεται «είσαι η ζωή μου». Κι εσύ μεγάλωνες και μεγάλωνε και η απόσταση μεταξύ τους. Έγιναν δύο άγνωστοι. Κι εσύ βρέθηκες στη μέση.....

  Στέκομαι ακόμα εκεί. Χωρίς φωνή, χωρίς να νιώθω πια πόνο. Τελικά μαθαίνει ο άνθρωπος στον πόνο... Συνηθίζει εκείνο το κενό στο στομάχι, εκείνο το παγωμένο κενό. Ψάχνει έναν τρόπο να ζεσταθεί, μα μάταια… Με τόση παγωνιά γύρω πώς να τα καταφέρει; Κι έτσι μαθαίνει στο κρύο.

   Αρχίζω να σας μοιάζω. Θυμώνω, βρίζω, επιτίθεμαι. Κοιτάζω στον καθρέφτη μου και βλέπω τα πρόσωπά σας.

  Σαν αγρίμι σε κλουβί συνεχίζω να στέκομαι σ' εκείνο το παγωμένο δωμάτιο, χωρίς πια να μπορώ να αμυνθώ. Όμως φταίω και πρέπει να τιμωρηθώ. Μόνο εγώ φταίω τελικά! Δεν μπορεί η αγάπη να έχει κι άλλο πρόσωπο. Εγώ λέρωσα την αγάπη!     «Μαμά, μπαμπά συγχωρέστε με! Κρεμάστε στον τοίχο τα γάντια του μποξ και δώστε τα χέρια. Ένα άγγιγμα ίσως ζωντανέψει την αγάπη. Η αγάπη έχει μόνο ένα πρόσωπο! Πρέπει να έχει μόνο ένα πρόσωπο. Αγκαλιάστε με! Δε θέλω άλλο να φταίω!»

  Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να ζήσουν τη ζωή τους σε ένα περιβάλλον αγάπης. Οποιαδήποτε προβλήματα των γονιών πρέπει να μένουν μακριά από τα παιδιά. Οι γονείς έχουν υποχρέωση να τα προστατεύουν και να αποτρέπουν οποιοδήποτε αρνητικό συναίσθημα, όπως αυτό της ενοχής.

  Τα παιδιά δεν είναι σάκοι του μποξ για να ξεσπάμε πάνω τους κι εκείνα απλά να το υπομένουν, διότι έχουν μάθει μόνο να μας αγαπούν. Ας μην ξεχνάμε πως δε διδάσκονται από τα λόγια μας, αλλά από τις πράξεις μας.

Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου

Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου
είναι οι γιοι και οι κόρες
της λαχτάρας της Ζωής για Ζωή.

Δημιουργούνται μέσα από εσένα,
αλλά όχι από εσένα.
Και αν και βρίσκονται μαζί σου, δεν σου ανήκουν.

Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου,
αλλά όχι τις σκέψεις σου.
Αφού ιδέες έχουν δικές τους.

Μπορείς να προσπαθήσεις
να τους μοιάσεις αλλά μη γυρέψεις να τα κάνεις σαν εσένα.
Αφού οι ψυχές τους κατοικούν στο σπίτι του αύριο
που εσύ δεν πρόκειται να επισκεφτείς ούτε στα όνειρα σου.

Αφού η ζωή δεν πάει προς τα πίσω
ούτε ακολουθεί
στο δρόμο του το χθες.

Μπορείς να δίνεις μια στέγη στο σώμα τους,
αλλά όχι και στις ψυχές τους.

Είσαι το τόξο από το οποίο
τα παιδιά σου σαν ζωντανά βέλη
ξεκινάνε για να πάνε μπροστά.

Ο τοξότης βλέπει το ίχνος της τροχιάς
προς το άπειρο
και κομπάζει ότι με την δύναμή του
τα βέλη μπορούν να πάνε γρήγορα
και μακριά.

Ας χαροποιεί τον τοξότη
ο κομπασμός του.
Αφού ακόμα και αν αγαπάει το βέλος που πετάει
έτσι αγαπά και το τόξο που μένει στάσιμο.

Kahlil Gibran

Νίκα Χαρά -Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας( Πιστοποιημένο μέλος της Ε.Ε.Σ και της E.A.C.

Συγγραφές (Μέλος της Ε.Λ.Β.Ε.)

Συχνά πολλοί άνθρωποι τείνουν να αναβάλλουν ή να καθυστερούν δράσεις και στόχους που έχουν οργανώσει ή φανταστεί, εξαιτίας ανασφάλειας, φόβου ή έλλειψης θάρρους.

Αυτό ακριβώς σημαίνει ότι «σαμποτάρουν» τον εαυτό τους και εγκλωβίζονται στις σκέψεις και τους φόβους. Το αυτό-σαμποτάζ αποτελεί μια είδους διαμάχη ανάμεσα στις συνειδητές και ασυνείδητες επιθυμίες μας. Από τη μια όψη, μας αποτρέπει από την ολοκλήρωση και επίτευξη των στόχων μας και από την άλλη, προστατεύει από την πιθανή απογοήτευση που μπορεί να προκληθεί από δυσάρεστες συνέπειες των ενεργειών μας. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να αξιολογούμε την κάθε μας κίνηση υπεύθυνα, δίχως όμως να αναβάλλουμε σημαντικά μελλοντικά μας σχέδια.

Είναι αξιοσημείωτο πως παρόλο που οι «ρίζες» του προβλήματος δεν είναι πάντα ορατές και εύκολα αντιληπτές, υπάρχουν κάποια φανερά σημεία στην συμπεριφορά μας που αποδεικνύουν το πώς αυτό-παγιδευόμαστε. Αρχικά, η ανασφάλεια και η αδυναμία λήψης πρωτοβουλιών, αποτελούν εμπόδιο στην εκπλήρωση των στόχων. Αυτό είναι απόρροια της έλλειψης αυτοεκτίμησης και αναγνώρισης της προσωπικής αξίας. Επίσης, οι υπερβολικά υψηλές προσδοκίες και η «δικτατορία» της τελειομανίας κυβερνούν την προσωπικότητα και δεν επιτρέπουν την φυσιολογική ροή της εξέλιξής μας. Οποιαδήποτε επιτυχία υποβαθμίζεται από την υπερβολική εμμονή για την επίτευξη ακόμη μεγαλύτερης επιτυχίας. Επιπλέον η αίσθηση ότι κάποιος δεν νιώθει έτοιμος να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του, η οποία είναι λανθασμένη σκέψη καθώς δεν υπάρχει «απόλυτη ετοιμότητα», έχει ως συνέπεια να τον ακινητοποιεί. Ακόμη, οι επίμονες αρνητικές σκέψεις και η προσκόλληση στην ιδέα του φόβου, είναι απαγορευτικές συνθήκες  για την πραγματοποίηση των σχεδίων μας. Είναι ένα σύνηθες σενάριο, η ιδέα ότι αν τολμήσω και προχωρήσω θα αποτύχω. Είναι γεγονός πως φοβόμαστε το λάθος ξεχνώντας πως είναι κάτι ανθρώπινο και στη πραγματικότητα δίνει κίνητρο για βελτίωση.  Αυτή η προκατειλημμένη αντίληψη προκαλεί το αυτό-σαμποτάζ. Σε αντιδιαστολή όμως με τις δυσάρεστες σκέψεις και την καταστροφολογία, υπάρχουν τρόποι που μπορούν να συμβάλλουν στην διαχείριση του φαινομένου.

Σε πρώτο στάδιο, στη βάση του προβλήματος βρίσκονται η εξέταση και ο έλεγχος των πεποιθήσεων εκείνων που προκαλούν το σαμποτάζ.  Η απόκτηση της αυτοεκτίμησης και αναγνώρισης της αξίας και των ικανοτήτων μας θα επηρεάσει την αίσθηση αναβλητικότητας και του γενικότερου δισταγμού για δράση. Εξίσου σημαντικό είναι να αγνοήσει κάποιος την αρνητική επικριτική φωνή που ασκεί επίδραση την ώρα μιας απόφασης και να την αντικαταστήσει με ενθαρρυντικές σκέψεις που θα του προσδώσουν το κίνητρο που χρειάζεται. Πρόκειται για εκείνη την αρνητική φωνή του άλλου εαυτού που μέσω δεύτερων σκέψεων «μπλοκάρει» τις πράξεις μας.  Εν συνεχεία, είναι βασικό να καθορίσουμε τους στόχους με σαφήνεια, να οργανώσουμε τα επόμενα βήματα και σταδιακά να προχωρούμε προς την ολοκλήρωσή τους. Εστιάζοντας και πετυχαίνοντας αρχικά εύκολους και μικρούς στόχους, στην πορεία η μετάβαση προς  την εκπλήρωση υψηλότερων και ανώτερων στόχων θα πραγματοποιηθεί με περισσότερο θάρρος.

Εν κατακλείδι, το «μείγμα» των προαναφερθέντων αρνητικών σκέψεων έχει ως συνέπεια την αναβλητικότητα και την παγίδευση του εαυτού. Επιτρέποντας στις φοβίες μας να προσφέρουν την ψευδαίσθηση «ασφάλειας», επιτρέπουμε να μας ακινητοποιούν. Κρίνεται λοιπόν σημαντικό να αντιληφθούμε τις σκέψεις που μας εγκλωβίζουν και να προσπαθήσουμε να τις ελαττώσουμε και να τις αψηφήσουμε. Είναι προσωπική μας ευθύνη, η καλλιέργεια των αξιών της αυτοεκτίμησης και της εμπιστοσύνης στον εαυτό, η κατανόηση των λανθασμένων σκέψεων, η σωστή διαχείριση του άγχους και η αναζήτηση κινήτρων για επιτυχή πραγμάτωση των σχεδίων και για μια ισορροπημένη καθημερινότητα.

Αντιγόνη Κολιού

Ορμώμενη από όσα μαρτυρούνται το τελευταίο διάστημα να λαμβάνουν χώρα στο καλλιτεχνικό, αθλητικό γίγνεσθαι αποτυπώνω στο χαρτί κάποιες σκέψεις που ως επί το πλείστον παίρνουν μορφή ανησυχίας.

Πέρα από τους όποιους χαρακτηρισμούς που η νομική επιστήμη αποδίδει στους θύτες και στα θύματα των εν λόγω καταστάσεων, από προθεσμίες παραγραφών και λοιπούς χαρακτηρισμούς, εγείρονται προβληματισμοί που αφορούν κάθε γονέα και εκπαιδευτικό.

Στην ιστοσελίδα της UNESCO,οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται μπορεί να καταθέσει τις απόψεις του σχετικά με τη μεγαλύτερη πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει η εκπαίδευση τα χρόνια που έρχονται. Οι απόψεις αυτές θα ληφθούν υπόψη σε σχετική δημόσια διαβούλευση.

Σύμφωνα με την υποφαινόμενη, η εκπαίδευση του μέλλοντος πρέπει να εστιάζει στην καλλιέργεια του ατόμου, να είναι πιότερο ανθρωπιστική επιδιώκοντας την ενσυναίσθηση.

Ποια η σύνδεση όσων αναφέρονται; Ως γονείς επιθυμούμε να αναθρέψουμε παιδιά που θα μάθουν να σέβονται τον εαυτό τους και τους γύρω τους, θα αναγνωρίζουν τα όριά τους και τα όρια των συνανθρώπων τους, θα λένε «όχι» και θα έχουν το θάρρος να φωνάζουν, να ακουστούν και να κατονομάσουν  οτιδήποτε είναι ικανό να τα ντροπιάσει και να προκαλέσει ανεξίτηλα τραύματα στην ψυχή τους.

Πρέπει τα παιδιά να καθοδηγούνται, ώστε να αποδεχθούν τη διαφορετικότητα, να κατανοούν -  στο μέγιστο του δυνατού- τα κίνητρα των συμπεριφορών και να δρουν με γνώμονα τη διατήρηση της μοναδικότητας και της αθωότητας τους.

Η καλλιέργεια ελεύθερων και συνειδητών ατόμων πιθανόν να συμβάλλει στην αποφυγή φαινομένων σεξουαλικής παρενόχλησης, ψυχολογικής και λεκτικής βίας, κακοποίησης.

Στόχος είναι το κάθε άτομο που βιώνει τέτοιου είδους καταστάσεις να έχει το σθένος να τις κατονομάσει, να τις αποδιώξει γνωρίζοντας ότι όχι μόνο θα τύχει της αναγκαίας συμπαράστασης πράττοντας το αυτονόητο αλλά θα διεκδικήσει της θέση που πραγματικά του αξίζει.

Κατάλοιπα του παρελθόντος σε μια κοινωνία με έκδηλα σημάδια διαφθοράς που πολλάκις επικροτεί με τον τρόπο της τη βία. Μακάρι η εκπαίδευση, η φροντίδα που λαμβάνει το άτομο από την οικογένειά του, η παιδεία (έννοια ευρύτερη της εκπαίδευσης που αντιδιαστέλλεται με τη στείρα γνώση), να οδηγήσουν σε μείωση τέτοιων συμπεριφορών. Δε μιλώ για εξάλειψη γιατί δυστυχώς κάτι τέτοιο φαντάζει ουτοπικό. Θέλει τόλμη και πίστη στον εαυτό μας να αντιμετωπίζουμε τους αυτοαποκαλούμενους και αυτοπροσκληθέντες δήμιους μας.

Όπως διάβασα πρόσφατα σε δυο αξιοσημείωτα βιβλία-μελέτες, το πρώτο του Maxime Rovere «Τι να κάνεις με τους ηλίθιους για να μη γίνεις ένας από αυτούς» και το δεύτερο του Ευάγγελου Λεμπέση «Η τεράστια κοινωνική σημασία των βλακών στο σύγχρονο βίο» καταλήγω στο εξής συμπέρασμα: Η ηλιθιότητα ή η βλακεία, όπως θέλετε κατονομάστε την, ενυπάρχει μέσα μας. Οι καταβολές μας κι η αντίδρασή μας απέναντί τους αποδεικνύουν το βαθμό που μας επηρεάζουν.

Τους θύτες, βέβαια, των εγκλημάτων αυτών δεν τους διακρίνει απλώς ηλιθιότητα, η παθολογική βλακεία. Επιδιώκουν την αυτοεπιβεβαίωση μέσα από την επιβολή της κυριαρχίας τους. Η κάλπικη ανωτερότητα του κατωτέρου.

Ιδού, λοιπόν, η πρόκληση. Να ορθώνουμε το ανάστημά μας σε όσους μας υποβιβάζουν και να δίνουμε έδαφος στις φωνές που πρέπει να ακουστούν μην εθελοτυφλώντας αποδεχόμενοι την αμφίβολη ωραιοποίηση του φαινομενικά αψεγάδιαστου.

Άννα Γκασνάκη

6/2/2021

Ευστράτιος Π. Παπάνης ¹, Ειρήνη  Δ. Καραμπάση ²

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

¹ Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής του τμήματος Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

² Υπ. Δρ. του τμήματος Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου, Εκπαιδευτικός Π.Ε.

H ευημερία των παιδιών υπό το καθεστώς της κοινής φυσικής επιμέλειας (joint physical custody)

Εισαγωγή

Η αύξηση της συμμετοχής των πατέρων στην καθημερινή ζωή των παιδιών τους (Westphal, Poortman, & Van der Lippe, 2014) και του αριθμού των εργαζόμενων μητέρων κατά τα τελευταία χρόνια (Hook, 2006), καθώς και τα κινήματα δικαιωμάτων των πατέρων, οι οποίοι αγωνίζονται για πιο ίσες ευθύνες παιδικής μέριμνας μετά τον χωρισμό ή το διαζύγιο (Spruijt & Duindam, 2009), συντέλεσαν στην αναθεώρηση των νόμων σχετικά με τις ρυθμίσεις της επιμέλειας (Juby, Le Bourdais, & Marcil-Gratton, 2005), σε αρκετές δυτικές χώρες, υπογραμμίζοντας τη σημασία της συνεχιζόμενης συμμετοχής των γονέων.

Η συνεπιμέλεια αναφέρεται στη ρύθμιση που περιλαμβάνει την από κοινού νομική και/ή φυσική επιμέλεια των παιδιών μετά το διαζύγιο των γονέων (Bender, 1994). Ο όρος κοινή φυσική επιμέλεια (JPC) σημαίνει ότι ένα παιδί ζει εναλλακτικά και εξίσου το ίδιο και με τους δύο γονείς, μετακινούμενο μεταξύ των αντίστοιχων σπιτιών τους (Melli, Brown, 2008; Spruijt, Duindam, 2009). Ενώ η νομική συνεπιμέλεια προβλέπει μόνο την κοινή λήψη αποφάσεων από τους γονείς σε θέματα που αφορούν τα παιδιά τους, καθώς και τη συνεχή και ενεργό εμπλοκή του γονέα, που δεν διαμένει με το παιδί στη ζωή του, ακόμη και εάν αυτό διαμένει με τον άλλο γονέα.

Παράγοντες,  όπως ο αριθμός των γυναικών στο εργατικό δυναμικό, η οικογενειακή νομοθεσία και οι πολιτιστικές απόψεις σχετικά με τους ρόλους των φύλων, αναφορικά με τη γονιμότητα αποτελούν κάποιες από τις αιτίες στις οποίες αποδίδονται  οι διακρατικές διαφορές στα έντυπα, όσον αφορά  την επιμέλεια μετά το χωρισμό (Kelly, 2007).

Στο Ουισκόνσιν των ΗΠΑ, το ποσοστό των διαζευγμένων γονέων που είχαν ένα κοινό πρόγραμμα γονικής μέριμνας αυξήθηκε από περίπου 12% το 1989, σε περίπου 50% το 2010, 40% στο Βέλγιο και τη Σουηδία, περίπου 30% στη Νορβηγία, περίπου 20% στη Δανία, 40% (Κεμπέκ) στον Καναδά, 16% στην Αυστραλία,  15% στην Ισπανία και 12% στο Ηνωμένο Βασίλειο (Steinbach, 2019).

Αξιοσημείωτο είναι ωστόσο, ότι κανένας από τους νέους νομικούς κανονισμούς σχετικά με τις ρυθμίσεις διαμονής δεν καθιστά υποχρεωτική την κοινή φυσική επιμέλεια, αλλά υποχρεώνει τα δικαστήρια να εξετάσουν σοβαρά αυτήν τη ρύθμιση, εάν το ζητήσουν ένας ή και οι δύο γονείς.  Έτσι, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο πιο κοινός κανονισμός για την κοινή  διαβίωση των παιδιών με χωρισμένους γονείς εξακολουθεί να είναι η  μονογονεϊκή φροντίδα (Bjarnason,  Arnarsson, 2011).

1. Επιπτώσεις της κοινής φυσικής επιμέλειας στην ευημερία των παιδιών

Υπάρχει σε μεγάλο βαθμό συναίνεση μεταξύ των ερευνητών, των επαγγελματιών και των νομικών ότι οι ρυθμίσεις κοινής φυσικής επιμέλειας μετά τον γονικό χωρισμό ή το διαζύγιο ωφελούν τα περισσότερα παιδιά, εάν οι γονείς συνεργάζονται και έχουν χαμηλά επίπεδα σύγκρουσης (Amato, 2010; Ha¨rko¨nen, Bernardi, & Boertien, 2017).

Ωστόσο, υπάρχει διαφωνία σχετικά με την επίδραση της κοινής φυσικής επιμέλειας των παιδιών, εάν οι γονείς δεν συνεργάζονται ή έχουν συνεχιζόμενες συγκρούσεις. Από τη μία πλευρά, οι υποστηρικτές της κοινής φυσικής επιμέλειας θεωρούν ότι η εν λόγω ρύθμιση λειτουργεί πάντα προς το καλύτερο συμφέρον του παιδιού (Kruk, 2012; Warshak, 2014), ακόμα και στην περίπτωση, που οι χωρισμένοι ή διαζευγμένοι γονείς έχουν συνεχιζόμενες συγκρούσεις. Από την άλλη πλευρά, υποστηρίζεται ότι η συνεχιζόμενη γονική σύγκρουση είναι εξαιρετικά επιζήμια για την ευημερία των παιδιών (Emery, 2016; McIntosh, Pruett, & Kelly, 2014; Pruett, McIntosh , & Kelly, 2014), εφόσον τα εκθέτει σε ασυνεπή γονική μέριμνα και μερικές φορές οδηγεί στην  υπονόμευση του ενός γονέα από τον άλλο (Kalmijn, 2016; Vanassche, Sodermans, Matthijs, & Swicegood, 2013).

Αναφορικά με τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα των εμπειρικών μελετών η κοινή φυσική επιμέλεια μετά το γονικό χωρισμό ή το διαζύγιο έχει ουδέτερη έως θετική επίδραση στην ευημερία των παιδιών.

Αρκετές μελέτες, οι οποίες εστίασαν στην ψυχική υγεία ως μέτρο της ευημερίας του παιδιού, έδειξαν ότι τα παιδιά σε πυρηνικές οικογένειες  παρουσίασαν χαμηλότερους δείκτες  σε σχέση με τα παιδιά  χωρισμένων ή διαζευγμένων γονέων, αλλά ότι τα παιδιά σε ρυθμίσεις κοινής φυσικής επιμέλειας παρουσίασαν χαμηλότερους δείκτες σε σχέση με τα παιδιά σε ρυθμίσεις αποκλειστικής επιμέλειας (Bergstro¨m, Fransson, Hjern, Ko¨hler, & Wallby, 2014; Bergstro¨m, Fransson, Wells, Ko¨hler, & Hjern, 2018; Bergstro¨m et al., 2015; Fransson, Turunen, Hjern, O¨ stberg, & Bergstro¨m, 2016; Hagquist, 2016; Jablonska & Lindberg, 2007; Nilsen , Breivik, Wold, & Bøe, 2017).

Σύμφωνα με μια άλλη σουηδική μελέτη (ULF) διαπιστώθηκε μια σημαντικά χαμηλότερη πιθανότητα υποκειμενικού στρες στα παιδιά που ζουν σε ρυθμίσεις κοινής φυσικής επιμέλειας σε σύγκριση με τα παιδιά που ζουν υπό την αποκλειστική επιμέλεια (Turunen, 2016). Επιπλέον, οι Bjarnason & Arnarsson (2011) και Bjarnason et al. (2012) διαπίστωσαν ότι τα παιδιά σε ρυθμίσεις κοινής φυσικής επιμέλειας έχουν ίσα ή λιγότερα προβλήματα στην επικοινωνία με τους γονείς τους, καθώς και ίσα ή υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή σε σχέση με τα παιδιά από μονογονεϊκές οικογένειες.

Άλλες σουηδικές μελέτες, οι οποίες εστίασαν στην επικίνδυνη συμπεριφορά (αλκοόλ, παράνομες ουσίες, κάπνισμα) κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι έφηβοι που ζούσαν υπό το καθεστώς της κοινής φυσικής επιμέλειας δεν είχαν ή είχαν ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά επικίνδυνης συμπεριφοράς σε σύγκριση με τους εφήβους από πυρηνικές οικογένειες, αλλά σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά από εκείνους που προέρχονταν από μονογονεϊκές οικογένειες (Carlsund, Eriksson, Lo¨fstedt, & Sellstro¨m, 2013; Jablonska & Lindberg, 2007).

Σύμφωνα με την μετα – ανάλυση του Bauserman, (2012), τα παιδιά υπό το καθεστώς της κοινής επιμέλειας παρουσιάζουν καλύτερη προσαρμογή (γενική προσαρμογή, συναισθηματική προσαρμογή, προσαρμογή συμπεριφοράς, αυτοεκτίμηση, οικογενειακές σχέσεις, ακαδημαϊκές επιδόσεις και προσαρμογή  στο διαζύγιο), σε σχέση με  τα παιδιά υπό το καθεστώς της αποκλειστικής (κυρίως μητρικής) επιμέλειας.

Ο Poortman  (2018) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σχέση μεταξύ της επαφής πατέρα-παιδιού και της ευημερίας του παιδιού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συμμετοχή των πατέρων στην ανατροφή των παιδιών πριν από το χωρισμό.

Γενικότερα, η διαμάχη σχετικά με το κατά πόσο η κοινή φυσική επιμέλεια θεωρείται υπό όλες τις συνθήκες η καλύτερη ρύθμιση επιμέλειας ή όχι, αντικατοπτρίζεται σε αντιφατικά εμπειρικά αποτελέσματα.

Ορισμένες μελέτες αποκάλυψαν καμία ή μόνο μια ελάχιστη  αρνητική επίδραση της σύγκρουσης στην ευημερία των παιδιών σε ρυθμίσεις κοινής  φυσικής επιμέλειας (Spruijt & Duindam, 2009), ενώ άλλες διαπίστωσαν ότι η σύγκρουση αυξάνει την πιθανότητα αρνητικών αποτελεσμάτων για τα παιδιά (Cashmore et al., 2010; McIntosh, 2009; Vanassche et al., 2013).

Όμοια, οι Sobolewski και Amato (2007), οι Kalmijn (2016) και οι Vanassche et al. (2013) έδειξαν ότι τα ενήλικα παιδιά που μεγάλωσαν σε οικογένειες με υψηλή σύγκρουση ή τα παιδιά από διαζευγμένους γονείς  δεν είχαν υψηλότερη ευημερία, όταν είχαν στενές σχέσεις και με τους δύο γονείς, σε σύγκριση με εκείνους που είχαν μόνο θετική σχέση με έναν γονέα.

Αρκετές άλλες μελέτες επιβεβαίωσαν ότι δεν είναι ο συνολικός χρόνος που αφιερώνεται με το παιδί, ο οποίος σχετίζεται με καλύτερα αποτελέσματα, αλλά η ποιότητα της γονικής μέριμνας (Hagquist, 2016; Sandler, Wheeler, & Braver, 2013; Spruijt, de Goede, & Vandervalk, 2004).

Η ηλικία του παιδιού αποτελεί ακόμη ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα αναφορικά με την επιλογή της λιγότερο επιζήμιας ρύθμισης της επιμέλειας. Οι υποστηρικτές της κοινής φυσικής επιμέλειας διατείνονται ότι η προσκόλληση του βρέφους - πατέρα είναι εξίσου σημαντική για το παιδί, όπως και η προσκόλληση βρέφους-μητέρας. Έτσι, τονίζουν την υψηλή σημασία της συνέχειας και στις δύο σχέσεις για την κοινωνική, συναισθηματική, προσωπική και γνωστική ανάπτυξη του παιδιού (Kelly & Lamb, 2000; Kruk, 2005; Warshak, 2014; McIntosh, Smyth, & Kelaher, 2015).

Από την άλλη πλευρά, άλλες έρευνες αποκάλυψαν ότι οι συχνές διανυκτερεύσεις πολύ μικρών παιδιών σε δύο σπίτια σχετίζονται με ανασφάλεια προσκόλλησης και λιγότερο ρυθμισμένες συμπεριφορές (McIntosh, Smyth, & Kelaher, 2013; Tornello et al., 2013).

Ο καλύτερος κύκλος φροντίδας, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού αποτελεί ένα επιπρόσθετο ζήτημα διαμάχης ανάμεσα στους ειδικούς, εφόσον κάποιοι  υποστηρίζουν ότι είναι πολύ αγχωτικό για τα βρέφη και τα νήπια να εναλλάσσονται μεταξύ δύο σπιτιών (Tornello et al., 2013), ενώ άλλοι θεωρούν ότι ακόμη και τα βρέφη και νήπια μπορούν να ζήσουν σε ρυθμίσεις κοινής φυσικής επιμέλειας (Millar & Kruk, 2014). Συνήθως, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορεί να εναλλάσσουν σπίτια κάθε 3-4 ημέρες, στην ηλικία των οκτώ, κάθε 5 έως 7 ημέρες (Kelly & Lamb, 2000), ενώ οι έφηβοι τείνουν να ενοχλούνται από αυτή την εναλλαγή, εφόσον διαταράσσει την  κοινωνική τους ζωή.

Συνολικά, υπάρχουν αρκετές σχεσιακές και διαρθρωτικές συνθήκες που φαίνεται να ευνοούν τις ευεργετικές ρυθμίσεις κοινής φυσικής επιμέλειας (Gilmore, 2006:26), όπως η γεωγραφική εγγύτητα, η ικανότητα των γονέων να συνεργάζονται χωρίς (υψηλή) σύγκρουση, οι φιλικές προς την οικογένεια ώρες εργασίας, ο βαθμός οικονομικής ανεξαρτησίας, η ευελιξία και ο υψηλός βαθμός ανταπόκρισης στις ανάγκες των παιδιών, συμπεριλαμβανομένης της προθυμίας για αλλαγή των ρυθμίσεων για την κάλυψη των μεταβαλλόμενων αναγκών των παιδιών, καθώς μεγαλώνουν (Cashmore et al., 2010; Fehlberg et al., 2011b; Gilmore, 2006; Skjørten & Barlindhaug, 2007).

1. Διαστάσεις του γονικού ρόλου  των πατέρων σε διαφορετικές οικογενειακές δομές και η ευημερία των παιδιών

Σύμφωνα με τους Thomson et al. (1994), οι γονείς προσφέρουν στα παιδιά τους δύο βασικούς πόρους, χρήματα και χρόνο. Ο χρόνος δίνει στους γονείς την ευκαιρία να επιδείξουν υποστήριξη (αγάπη και ζεστασιά) στα παιδιά τους και έλεγχο (επίβλεψη) (Baumrind, 1991).

Το διαζύγιο και οι επακόλουθες μεταβάσεις και αλλαγές στην πορεία της ζωής των πατέρων και των παιδιών σχετίζονται με τη μείωση των γονικών πόρων (King and Sobolewski 2006; McLanahan and Sandefur 1994; Thomson et al. 1994) και τη δημιουργία στρες,  που επηρεάζει αρνητικά την παροχή γονικής φροντίδας από την πλευρά των πατέρων (Degarmo και Forgatch, 1999).

Σύμφωνα με την προοπτική του οικογενειακού συστήματος, το  διαζύγιο ορίζεται ως μια αγχωτική διαδικασία με αρνητικές συνέπειες στην ευημερία των παιδιών (Amato, 2000), που μπορούν να αντισταθμιστούν μέσω της υψηλής υποστήριξης και του υψηλού ελέγχου (Bronte-Tinkew et al. 2010; Campana et al. 2008 Carlson 2006; Dunlop et al. 2001; King and Sobolewski 2006; Lansford 2009).

Από την άλλη πλευρά, αναφορικά με τη θεωρία του κοινωνικού κεφαλαίου (Coleman 1988), η διατήρηση της επαφής μεταξύ του γονέα και του παιδιού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη μεταφορά κοινωνικού κεφαλαίου, το οποίο υπάρχει στη σχέση μεταξύ του γονέα και του παιδιού και έχει μετρηθεί τόσο ως η ποσότητα (δηλαδή, η επαφή) όσο και ως η ποιότητα (δηλαδή, η γονική μέριμνα) της γονικής εμπλοκής (Furstenberg και Hughes 1995).

Σύμφωνα με την έρευνα των Bastaits, Ponnet, Mortelmans, (2012) οι πατέρες που δεν είχαν την επιμέλεια ήταν λιγότερο υποστηρικτικοί και ασκούσαν μικρότερο έλεγχο σε σχέση με τους πατέρες στις πυρηνικές οικογένειες και εκείνους που ασκούσαν κοινή φυσική επιμέλεια, γεγονός, που μπορεί να οφείλεται στη μείωση των γονικών πόρων μετά από ένα διαζύγιο ( McLanahan and Sandefur 1994; Thomson et al. 1994).

1. Αυτοεκτίμηση και γονικές σχέσεις

Η αυτοεκτίμηση συνίσταται κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία, στην στενή σχέση με τους σημαντικούς άλλους, όπως οι γονείς (Zakeri, Karimpour, 2011; Breivik, Olweus, 2006). Υψηλά επίπεδα γονικής υποστήριξης έχει βρεθεί ότι σχετίζονται με υψηλότερη αυτοεκτίμηση στους εφήβους (Bastaits, Ponnet, Mortelmans, 2012; Birkeland et al, 2012) και ασφαλή προσκόλληση.

Σύμφωνα με τη σουηδική έρευνα των Turunen, Fransson, Bergstrom (2017),  ενώ σημειώθηκαν διαφορές στους μέσους όρους, οι οποίες θεωρήθηκαν ενδείξεις διαφοράς στην αυτοεκτίμησης μεταξύ των παιδιών, που διαβιούσαν υπό το καθεστώς της κοινής φυσικής επιμέλειας, εκείνων που ζούσαν μόνο με έναν γονέα και των παιδιών σε πυρηνικές οικογένειες, εντούτοις οι διαφορές αυτές δεν ήταν στατιστικώς σημαντικές, έτσι ώστε να γενικευτούν τα συμπεράσματα.

Επιπλέον, ο έλεγχος που ασκούν οι πατέρες δεν σχετίζεται σημαντικά με την αυτοεκτίμηση των παιδιών (Kakihara et al., 2010; Bastaits, Ponnet, Mortelmans, 2012), εφόσον οι έρευνες έχουν αποκαλύψει αντιφατικά αποτελέσματα.  Στη μελέτη των Zakeri και Karimpour (2011) βρέθηκε μια θετική σχέση μεταξύ του γονικού ελέγχου/υποστήριξης και της αυτοεκτίμησης των παιδιών, ενώ άλλοι ερευνητές βρήκαν αρνητική σχέση (Plunkett et al. . 2007; Siffert et al. 2012).

Αναφορικά με την ελληνική έρευνα του Παπάνη (2004 – 2006) δεν υπήρχε καμία στατιστικώς σημαντική διαφοροποίηση όσον αφορά τους μέσους όρους αυτοεκτίμησης του γενικού πληθυσμού και των ατόμων από διαζευγμένους γονείς, γεγονός που μπορεί να οφειλόταν στους ισχυρότερους μηχανισμούς προσαρμογής και ευελιξίας, που έπρεπε να αναπτύξουν τα άτομα με χωρισμένους γονείς. Επιπλέον, διαφοροποιητικός παράγοντας στην αυτοεκτίμηση ήταν η μορφή του διαζυγίου (διάσταση ή επίσημος χωρισμός) και οι σχέσεις των γονέων αργότερα. Οι δραστικές δηλαδή λύσεις φάνηκαν να είναι προτιμότερες από την ανατροφοδότηση μιας σχέσης που έχει λήξει, διαιωνίζοντας έτσι τις συγκρούσεις και τις εντάσεις, που προκύπτουν  ως συνέπεια της πλημμελούς επικοινωνίας των συζύγων.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Amato, P. R. (2010). Research on divorce: Continuing trends and new developments. Journal of Marriage and Family, 72(3), 650–666.

Bastaits K, Ponnet K, Mortelmans D. (2012). Parenting of divorced fathers and the association with children's self-esteem. J Youth Adolesc, 41:1643-56.

Bergstro¨m, M., Fransson, E., Hjern, A., Ko¨hler, L., & Wallby, T. (2014). Mental health in Swedish children living in joint physical custody and their parents’ life satisfaction: A cross-sectional study. Scandinavian Journal of Psychology, 55(5), 433–439.

Bjarnason, T., Bendtsen, P., Arnarsson, A. M., Borup, I., Iannotti, R. J., Lo¨fstedt, P. et al. (2012). Life satisfaction among children in different family structures: A comparative study of 36 Western societies. Children and Society, 26(1), 51–62.

Cashmore, J., Parkinson, P., Weston, R., Patulny, R., Redmond, G., Qu, L. et al. (2010). Shared care parenting arrangements since the 2006 family law reforms: Report to the Australian government attorney-general’s department Sydney. Social Policy Research Centre, University of New South Wales.

Ha¨rko¨nen, J., Bernardi, F., & Boertien, D. (2017). Family dynamics and child outcomes: An overview of research and open questions. European Journal of Population, 33,1– 22.

Kelly, J. B., & Lamb, M. E. (2000). Using child development research to make appropriate custody and access decisions for young children. Family Court Review, 38(3), 297–311.

McIntosh, J. E., Pruett, M. K., & Kelly, J. B. (2014). Parental separation and overnight care of young children, part II: Putting theory into practice. Family Court Review, 52(2), 256–262.

Poortman, A.-R. (2018). Post divorce parent–child contact and child well-being: The importance of predivorce parental involvement. Journal of Marriage and Family, 80, 671–683.

Spruijt, E., de Goede, M., & Vandervalk, I. (2004). Frequency of contact with nonresident fathers and adolescent well-being: A longitudinal analysis. Journal of Divorce and Remarriage, 40(3–4), 77–90.

Vanassche, S., Sodermans, A. K., Matthijs, K., & Swicegood, G. (2013). Commuting between two parental house-holds: The association between joint physical custody and adolescent wellbeing following divorce. Journal of Family Studies, 19(2), 139–158.

Παπάνης, Ε. (2007). Η αυτοεκτίμηση παιδιών από χωρισμένους γονείς. Η επίδραση του διαζυγίου την κοινωνική και συναισθηματική τους προσαρμογή. Στο Παπάνης, Ε. (2011). Η αυτοεκτίμηση : Θεωρία και αξιολόγηση. Αθήνα : Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 227-305.

Παναγιώτου  Θεόδωρος  Εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής (ΠΕ11)- Δ/ντής  Δημ Σχολείου

 Η ιστορική εξέλιξη της Ειδικής Αγωγής στον κόσμο και στη χώρα μας

Σύμφωνα με τη Λαμπροπούλου και την Παντελιάδου (2000) η ιστορία της Ειδικής Αγωγής στην ουσία είναι μια μελέτη της ιστορίας των κοινωνικών αλλαγών και των επιπτώσεων αυτών των αλλαγών στις στάσεις , στην αντιμετώπιση , στην εκπαίδευση  και την κοινωνική συμμετοχή των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες. 

Οι αλλαγές στην εκπαίδευση των μαθητών με ειδικές ανάγκες δε συνδέονται τόσο με τις ειδικές εκπαιδευτικές τους ανάγκες όσο με κοινωνικούς , πολιτικούς , οικονομικούς , νομοθετικούς και θρησκευτικούς παράγοντες.

Η εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές ανάγκες  έχει περάσει διάφορα στάδια αλλαγών και σχετίζεται με τις κοινωνικές αντιλήψεις της κάθε εποχής .

Στις περισσότερες χώρες του κόσμου η ιστορική εξέλιξη της αντιμετώπισης της αναπηρίας από την ίδια την κοινωνία , πέρασε από τα παρακάτω βασικά στάδια:

• Στάδιο της φιλανθρωπίας
• Στάδιο της πρόνοιας
• Στάδιο των δικαιωμάτων
• Στάδιο των ίσων ευκαιριών

(Πολυχρονοπούλου , 2012)

Στην Ελλάδα έχουμε το 1906 τη λειτουργία του πρώτου ιδρύματος για τυφλά παιδιά στην Καλλιθέα.

Το 1919 ιδρύεται το πρώτο σχολείο για Κωφά παιδιά.

Το 1923 , ιδρύεται το Εθνικό Ίδρυμα Κωφών και Βαρήκοων.

Το 1937 ιδρύεται το φιλανθρωπικό σωματείο Ε.Λ.Ε.Π.Α.Π( Ελληνική Εταιρεία Προστασίας και Αποκατάστασης Αναπήρων Παίδων ). Επίσης την ίδια χρονιά έχουμε τη λειτουργία μέσα στο Ασκληπιείο   Βούλας δημοτικού σχολείου για τα σωματικώς ανάπηρα παιδιά. Ψηφίζεται ο νόμος 453\1937 κατά τον οποίο  έχουμε την ίδρυση εκπαιδευτικών μονάδων  και ειδικών τάξεων για παιδιά με νοητική αναπηρία.

Το 1938 ιδρύεται το Πρότυπο Ειδικό Σχολείο  « Ρόζα Ιμβριώτη».

Το 1955 το Πατριωτικό Ίδρυμα Κοινωνικής Πρόνοιας και Αντίληψης(ΠΙΚΠΑ) ιδρύει το Κέντρο Αποκατάστασης Παίδων Βούλας.

Η περίοδος 1960-1970 που χαρακτηρίζεται  ως Περίοδος της Αμφισβήτησης  και της Κριτικής είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Ειδική Αγωγή.  Άρχισε στις ΗΠΑ και εξαπλώθηκε αργότερα και σε άλλες χώρες. Η απαίτηση  από ειδικούς επιστήμονες στις ΗΠΑ για ενσωμάτωση και στην Ευρώπη για Ένταξη των μαθητών με ειδικές ανάγκες στα σχολεία της γενικής εκπαίδευσης έγινε αφορμή για να ανοίξει τη δεκαετία 1960-70 ένας έντονος διάλογος  και να δοθούν κίνητρα για έρευνα . Την ίδια εποχή αναπτύσσεται το αναπηρικό κίνημα σε αρκετές χώρες.  Το αναπηρικό κίνημα εκπροσωπείται από άτομα   με ειδικές ανάγκες . Συνάμα κάνουν την εμφάνισή τους και οι οργανώσεις των γονέων.

Στη χώρα μας όμως επικρατεί ηρεμία. Τα παιδιά με ειδικές ανάγκες  ακόμη περιθάλπονται σε φιλανθρωπικά προνοιακά ιδρύματα . Το Ιατρικό Μοντέλο κυριαρχεί και σε κοινωνικό επίπεδο  και σε εκπαιδευτικό.

Οι δεκαετίες 1970-80 χαρακτηρίζονται ως δεκαετίες αλλαγών του συστήματος εκπαίδευσης μαθητών με ειδικές ανάγκες   τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη. Κατοχυρώνεται νομοθετικά σε πολλές χώρες η ένταξή τους στα συνηθισμένα σχολεία . Γίνεται η εκπαίδευσή τους υποχρεωτική από τη νηπιακή ηλικία.

Στην Ελλάδα αυτή την περίοδο έχουμε μια έντονη κινητικότητα σε σχέση πάντα με τις προηγούμενες περιόδους.

 Το 1981 ψηφίζεται ο νόμος 1143 ο οποίος αποτελεί τον πρώτο ολοκληρωμένο νόμο στην ιστορία της Ειδικής Αγωγής. Ο νόμος 1143\81 συμπληρώθηκε από το ΠΔ 603\82 για την

« Οργάνωση και λειτουργία των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής(Σ.Μ.Ε.Α)». Θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά η λειτουργία ειδικών τάξεων μέσα στο κανονικό σχολείο(ΦΕΚ117 τ. Α’21\9\1982). Παράλληλα , εγκρίθηκε το Π.Δ. 472\1983 για τη συγκρότηση ιατροπαιδαγωγικών διαγνωστικών μονάδων στις κατά τόπους νομαρχίες.

Με το νόμο 1566\85 η Ειδική Αγωγή ενσωματώνεται και αποτελεί τμήμα του γενικού εκπαιδευτικού συστήματος στο οποίο λειτουργεί συμπληρωματικά, ενισχυτικά αλλά και υποστηρικτικά. Κατοχυρώνεται η ίδρυση Ειδικών Τάξεων μέσα στα γενικά σχολεία.

Και αυτός ο νόμος δεν προέβλεπε την ίδρυση Τμήματος Ειδικής Αγωγής στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο  ούτε μετεκπαίδευση ή επιμόρφωση σε θέματα Ειδικής Αγωγής για τους εκπαιδευτικούς της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης . Δε θεσμοθετούσε τη δυνατότητα μεταπτυχιακών σπουδών Ειδικής Αγωγής στα Α.Ε.Ι. της χώρας. Καθόριζε ως αρμόδιο  για το Ιατροδιαγνωστικό -συμβουλευτικό έργο το Υπουργείο Πρόνοιας κι όχι το ΥΠ.Ε.Π.Θ. Διατηρούσε την επικάλυψη αρμοδιοτήτων και διαιώνιζε τη σύγχυση στο έργο των σχολικών συμβούλων Γενικής και Ειδικής Αγωγής.

Μια πρώτη απόπειρα θεσμοθέτησης της ένταξης και της από κοινού εκπαίδευσης μαθητών με ειδικές ανάγκες και τυπικών μαθητών  στην Ελλάδα  γίνεται με το νόμο 2817\2000.

Ως  άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες θεωρούνται τα άτομα που έχουν σημαντική δυσκολία μάθησης και προσαρμογών εξαιτίας:

• Σωματικών
• Διανοητικών
• Ψυχολογικών
• Συναισθηματικών και κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων.

Το 2001 έχουμε τη δημιουργία των Κέντρων Διάγνωσης   Αξιολόγησης και Υποστήριξης τα οποία αναλαμβάνουν να διαγνώσουν και να εισηγηθούν την ένταξη των μαθητών σε δομές της ειδικής εκπαίδευσης.

Ο νόμος 3699\08 εισάγει για πρώτη φορά στην ιστορία της εκπαίδευσης την υποχρεωτικότητα στην ειδική αγωγή , εναρμονίζοντάς την πλήρως με τις διατάξεις που αφορούν τη γενική εκπαίδευση.   Ο όρος «Ειδική Αγωγή» αντικαθίσταται από τον όρο «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση » (ΕΑΕ) .

Εισάγει το διεθνή ορισμό της αναπηρίας δίνοντας έμφαση στη λειτουργικότητα και τη δυνατότητα για συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία κι όχι στην αναπηρία καθαυτή.

« Μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες θεωρούνται όσοι για ολόκληρη ή ορισμένη περίοδο της σχολικής τους ζωής εμφανίζουν σημαντικές δυσκολίες μάθησης εξαιτίας αισθητηριακών , νοητικών , γνωστικών , αναπτυξιακών προβλημάτων , ψυχικών και νευροψυχικών διαταραχών οι οποίες σύμφωνα με τη διεπιστημονική αξιολόγηση επηρεάζουν τη διαδικασία της σχολικής προσαρμογής και μάθησης(παρ. 1)»

Μετονομάζει τα ΚΔΑΥ ( Κέντρα Διάγνωσης Αξιολόγησης και Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών )σε ΚΕΔΔΥ(Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης  Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών), με στόχο τη λειτουργική και επιστημονική τους αναβάθμιση.

Με το νόμο 4115\2013 άρθρο 39 παρ 4 ιδρύεται η Ε.Δ.Ε.Α.Υ. ένα πρωτοβάθμιο όργανο διάγνωσης και υποστήριξης των εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών σε κάθε σχολική μονάδα γενικής εκπαίδευσης.

Με το νόμο 4048\2012(ΦΕΚ 34) ΤΑ’ (23-02-2014) οι μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μπορούν να φοιτούν :

• Σε σχολική τάξη του γενικού σχολείου , εφόσον πρόκειται για μαθητές με ήπιες μαθησιακές δυσκολίες , υποστηριζόμενοι από τον εκπαιδευτικό της τάξης , ο οποίος συνεργάζεται κατά περίπτωση με τα ΚΕΔΔΥ, με τους σχολικούς συμβούλους ΕΕΑ και την ΕΔΕΑΥ
• Σε σχολική τάξη του γενικού σχολείου , με παράλληλη στήριξη -συνεκπαίδευση , από τον εκπαιδευτικό ΕΑΕ.

Στο άρθρο 6 του νόμου 3699\2008 (Α’199) προστίθεται η παράγραφος:

« Στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας μπορεί να υλοποιούνται Προγράμματα συνεκπαίδευσης με συστεγαζόμενες ή μη σχολικές μονάδες της γενικής  εκπαίδευσης.»

Τέλος με το νόμο 4368\2016 στόχοι των προγραμμάτων συνεκπαίδευσης είναι ιδίως η προώθηση της ένταξης και των ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση ,  η ανάπτυξη των γνωστικών , μαθησιακών , συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή και αναπηρία , καθώς και η ευαισθητοποίηση  των μαθητών των σχολείων γενικής εκπαίδευσης σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων , στο σεβασμό της διαφορετικότητας και στη διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Αγαλιώτης , Ι,(2002). Μεθοδολογικές επιλογές για τη Συνεκπαίδευση παιδιών με και χωρίς ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 33, 57-71.

• Λαμπροπούλου ,Β. & Παντελιάδου , Σ.(2000). Η Ειδική Αγωγή στην Ελλάδα. Κριτική Θεώρηση . Στο Κυπριωτάκης , Α(Εκδ.) Πρακτικά Συνεδρίου Ειδικής Αγωγής , Πανεπιστήμιο Κρήτης, Σχολή Επιστημών Αγωγής, ΠΤΔΕ Ρέθυμνο 12-14 Μαΐου

• Παντελιάδου ,Σ. & Πατσιοδήμου,Α.(2000). Στάσεις και απόψεις των εκπαιδευτικών για την επιμόρφωση στην Ειδική Αγωγή. Θεσσαλονίκη: Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ.-ΥΠ.Ε.Π.Θ.- Ενέργεια 3.2.β.
• Πολυχρονοπούλου,Σ.-Ζαχαρογέωργα, Στ. (2001). Παιδιά και έφηβοι με ειδικές ανάγκες και δυνατότητες. Σύγχρονες τάσεις εκπαίδευσης και ειδικής υποστήριξης. Τόμος Α΄ Αθήνα: Ατραπός.

• Σπετσιώτης, Γ. (2003).Πρώιμη παιδαγωγική – εκπαιδευτική παρέμβαση. Τα τμήματα ένταξης στο νηπιαγωγείο. Η συνεκπαίδευση παιδιών προσχολικής ηλικίας με και χωρίς ειδικές ανάγκες. Αθήνα: Ωρίων.
• Φλωράτου,Μ.(1985). Το Πείραμα μιας Ειδικής Τάξης: Εύθραυστη Ισορροπία , Εύκολο Πισωγύρισμα. Επειδή η διαφορά είναι Δικαίωμα, τεύχος 8-9, σελ. 57-60, Μάιος.

Κοινό Δελτίο τύπου

Πανεπιστημίου «Νεάπολις Πάφου» (https://www.nup.ac.cy/gr/) και των Προγραμμάτων Ψυχικής Υγείας του Πανεπιστημίου Αιγαίου (https://psichologiagr.com)

Το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου και τα Προγράμματα Ψυχικής Υγείας του Πανεπιστημίου Αιγαίου με αμοιβαίο ενθουσιασμό ανακοινώνουν τη σύναψη μνημονίου συνεργασίας, το οποίο αφορά τον ακαδημαϊκό και οικονομικό τομέα.

Συγκεκριμένα, οι δυο φορείς αποφάσισαν να ισχυροποιήσουν τους δεσμούς τους στα παρακάτω σημεία:

1. Οικονομική και επιστημονική συνεργασία στον τομέα των μεταπτυχιακών και προπτυχιακών προγραμμάτων του Πανεπιστημίου Νεάπολις, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την προνομιακή πρόσβαση σε αυτά των επιμορφουμένων από τα Σεμινάρια Ψυχικής Υγείας, που πληρούν τα ακαδημαϊκά κριτήρια, με την αφαίρεση ολόκληρου του ποσού των διδάκτρων, που κατέθεσαν στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου (400 ευρώ) για την παρακολούθηση οποιουδήποτε από τα ετήσια, εννεάμηνα ή τρίμηνα προγράμματα.

Η έκπτωση αυτή (400 ευρώ) θα δίνεται προσθετικά σε οποιαδήποτε άλλη προωθητική έκπτωση, που εφαρμόζεται κατά την περίοδο της εγγραφής τους από το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου προς επιπλέον όφελος των επιμορφουμένων.

2. Οι μεταπτυχιακές και προπτυχιακές σπουδές του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου θα ενισχυθούν με ακαδημαϊκές ανταλλαγές διδασκόντων των Προγραμμάτων Ψυχικής Υγείας, που πληρούν τα ακαδημαϊκά κριτήρια διδασκαλίας, σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα.

3. Το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου και τα Προγράμματα Ψυχικής Υγείας θα συνδιοργανώνουν μοριοδοτούμενα επαγγελματικά προγράμματα, τα οποία θα προωθούνται από κοινού με όλα τα διαθέσιμα μέσα σε Ελλάδα και Κύπρο.

4. Το Πανεπιστήμιο Νεάπολις θα διοργανώσει ειδικά εκπαιδευτικά σεμινάρια επιμόρφωσης για τους διδάσκοντες και τα στελέχη των Προγραμμάτων Ψυχικής Υγείας με προνομιακά δίδακτρα, συμβάλλοντας έτσι στη διά βίου κατάρτιση των εκπαιδευτών.

5. Τα Προγράμματα Ψυχικής Υγείας παρέχουν έκπτωση 30% στους φοιτητές και αποφοίτους του Νεάπολις Πάφου, ώστε να αποκτήσουν πιστοποιητικό επιμόρφωσης από το ΚΕΔΙΒΙΜ του Πανεπιστημίου Αιγαίου με ecvet και τις ανάλογες μοριοδοτήσεις.

6. Μετά τη λήξη της πανδημίας προβλέπονται μορφωτικές ανταλλαγές διδασκόντων και στελεχών στις έδρες των δυο φορέων.

7. Ανακοινώνεται η από κοινού διοργάνωση συνεδρίων στο τομέα της Εκπαίδευσης, της Ψυχολογίας και της Συμβουλευτικής και η ενίσχυση των ακαδημαϊκών εκδόσεων των δύο φορέων με την έκδοση και διανομή επιστημονικών περιοδικών στην Ελλάδα και στην Κύπρο

Πιστεύουμε ότι η συνεργασία αυτή θα έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για τους φοιτητές και τους επιμορφούμενους των δυο φορέων και για το λόγο αυτό καλούμε να δηλώσετε το ενδιαφέρον σας για την αξιοποίηση των παραπάνω σημείων επικοινωνώντας άμεσα στα παρακάτω email και τηλέφωνα.

Τα μεταπτυχιακά και προπτυχιακά προγράμματα του Νεάπολις Πάφου μπορείτε να τα βρείτε εδώ: https://www.nup.ac.cy/gr/

Τα Σεμινάρια των Προγραμμάτων Ψυχικής Υγείας, η παρακολούθηση των οποίων παρέχει όλα τα παραπάνω προνόμια και η εγγραφή σε αυτά βρίσκονται εδώ:

http://ppy.aegean.gr/site/index.php/gr-m-epimorfotika-programmata/gr-m-prokirikseis

Και εδώ: https://bit.ly/3t72mzR

Τηλέφωνα για πληροφορίες: 2251036520, 2251036580, 2251045006

Τίποτα δε γίνεται αιώνιο, αν δεν μεσολαβήσει ένας θάνατος.

Επειδή όλα τα αέναα προϋποθέτουν το τέλος πολύ περισσότερο από ό τι τη γέννηση.

Έτσι τα νεκρά διαφυλάττουν για πάντα άσπιλα όσα υπήρξαν, καταργώντας τη μεταβολή τους.

Γι αυτό πέθανε η αγάπη μας, για να μη χωρέσει στο χρόνο..

Στράτος Παπάνης